هشدار یک روان‌شناس کودک درخصوص مکیدن انگشت

یکی از عادت‌های  کودکان مکیدن انگشت است. هنگامی‌که نوزاد در ماه‌های اول زندگی‌اش انگشتش را می‌مکد والدین این کارش را شیرین‌ می‌دانند و با دیده مثبت به آن نگاه می‌کنند؛ اما همین کار در چند سال بعد والدین را نگران می‌کند که چرا فرزندشان انگشت خود را می‌مکد؟ 

ادامه مطلب :
پژوهش‌ها نشان مى‌دهند حدود 75درصد کودکان خردسال یعنی تا یک‌سالگى مشت یا انگشتان خود را در دهان مى‌گذارند و مى‌مکند. پرسشی که بسیاری از والدین دارند این است که آیا مکیدن انگشت را باید جدی بگیرند و برای درمان آن اقدام کنند. دکتر حسین کدخدا، روان‌شناس کودک و نوجوان درخصوص این عادت رفتاری در کودکان معتقد است نباید والدین از کنار چنین رفتاری بی‌اعتنا بگذرند و درمان به‌موقع و صحیح می‌تواند از بروز سایر عادت‌های بد در کودک پیشگیری کند.
  
 � این موضوع را ریشه‌یابی کنید
 مکیدن انگشت در ماه‌های اولیه تولد امری طبیعی  و غریزی برای نوزاد محسوب می‌شود و می‌تواند به چند دلیل باشد.
 � مکیدن انگشت گاه طبیعی است: نوزادان در  حقیقت امری طبیعی است. براساس نظریه فروید آن‌ها در این دوران از زندگی‌شان هر چیزی که به دستشان می‌آید به دهان نزدیک می‌کنند و آن را به حسب غریزه می‌مکند. انجام این کار براى این گروه سنى از کودکان آرامش‌بخش، سرگرم‌کننده و لذت‌بخش است.
 �کافی‌نبودن شیر مادر: در ماه‌های اول  کافی‌نبودن شیر مادر و سیرنشدن کودک ازجمله دلایلی است که سبب مکیدن انگشت توسط نوزاد می‌شود. به عبارت دیگر کودک با مکیدن انگشت به والدین نشان می‌دهد که تغذیه‌اش کامل نبوده و باید برای آن چاره‌جویی کنند. درصورتی‌که مادر صاحب چند قلو شده باشد این حالت در نوزادان بیشتر دیده می‌شود.
 �خارش لثه: هنگامی‌که نوپا دندان در می‌آورد  بیشتر از هر زمان دیگر انگشت خود را به دهان می‌برد؛ زیرا لثه‌ها بر اثر رویش دندان می‌خارد و نوپا برای تخفیف درد و التهاب ناشی از این امر هر جسمی را به دهان می‌برد که از آن جمله انگشت دستش است. انتظار می‌رود عادت مکیدن انگشت تا پایان دو سالگی باشد و با پایان یافتن دوره شیرخواری مکیدن انگشت هم از بین برود. 
  �استرس مادر: شیردهی با استرس و اضطراب  هم می‌تواند یکی از دلایلی باشد که سبب مکیدن انگشت در نوزادان می‌شود. از این‌رو به مادران توصیه می‌کنیم هیچ‌گاه با عصبانیت یا استرس به کودک خود شیر ندهند.
  
 � از این سن به بعد مراقب باشید
 مطالعات نشان مى‌دهند که در حدود 15‌درصد  کودکانى که از 5‌سالگى به بعد انگشت خود را مى‌مکند، دچار مشکلات عاطفى هیجانى ناشى از ورود به مدرسه و دوره پیش‌دبستانى هستند. بیشتر این کودکان شدیدا به پدر و مادر و اطرافیانشان وابسته و متکى هستند. به همین دلیل به والدین توصیه می‌کنیم اگر کودکی بعد از 2سالگی باز هم این عادت را داشته باشد باید برای درمان آن اقدام کرد؛ زیرا این رفتار آن‌ها تبدیل به عادت شده است و نوعی اختلال رفتاری محسوب می‌شود. به‌طور معمول، کودکان از این سن به بعد هنگامی مبادرت به مکیدن انگشت خود مى‌کنند که یا خسته‌اند، ناراحت‌اند، استرس دارند یا حوصله‌شان سر رفته است. آن‌ها با این کار قصد دارند آرامش را برای خود ایجاد کنند و با این عمل قصد دارند خود را تسکین دهند.
  
 � چرا باید این اختلال درمان شود
 مکیدن انگشت می‌تواند مشکلات بهداشتی را هم  برای کودک به دنبال داشته باشد. مکیدن زیاد انگشت می‌تواند سبب ضعیف‌شدن و رشد بد انگشت نسبت به سایر انگشت‌ها باشد، انحراف انگشت، زخم‌شدن، می‌تواند ناهنجاری‌های آرواره و فک را ایجاد کند، از طریق مکیدن انگشت کثیف علاوه بر ورود میکروب به دهان، سربی که در زیر ناخن‌ها وجود دارد وارد بدن شده و اختلال یادگیری را به دنبال بیاورد. گاهی هم به دنبال مشکل و دردی در انگشت، کودکان انگشت خود را می‌مکند که باید از این نظر را پزشک بررسی کند.
  
 � روش درمانی درست را انتخاب کنید
 والدین هنگامی‌که با چنین رفتاری از سوی فرزندشان  روبه‌رو می‌شوند، تلاش می‌کنند با استفاده از روش‌هایی که اطرافیان به آن‌ها توصیه می‌کنند این رفتار اشتباه را از بین ببرند. به‌عنوان مثال فلفل‌زدن به انگشت، چسب‌زدن، تنبه، پیچیدن پارچه به دور انگشت، تشویق و... ازجمله روش‌های والدین است؛ اما تا هنگامی که ریشه اصلی مشکل مشخص نشود این روش‌های فقط پاک‌کردن صورت‌مسئله است و هنوز مشکل به قوت خود باقی مانده است. گاهی این مشکل به‌دلیل اضطراب و تنش‌های و درگیری والدین با یکدیگر است تا زمانی که امنیت روحی و روانی کودک تامین نشود تنبیه یا تشویق تاثیرگذار نیست. گاه کودک ساعت‌های زیادی از والدین به‌خصوص مادر دور است، این رفتار از آن‌ها سر می‌زند. به این والدین توصیه می‌کنیم هنگام خواب در کنار کودکشان باشند و دستان او را دور گردن حلقه کنند با این کار کمبود محبت را جبران می‌کنند و هم کودک از عادت خود دست می‌کشد. درصورتی‌که والدین با توسل به روش‌های یادشده سعی در برطرف‌کردن اختلال داشته باشند، ممکن است کودک دچار اختلال رفتار دیگری مانند ناخن جویدن یا شب ادراری شود. 
  
 � مشکلات اجتماعی این عادت رفتاری
توصیه ما به والدین درمان صحیح و به‌موقع این  عادت رفتاری است. کودکان که با این عادت رفتاری وارد محیط اجتماعی می‌شوند، نمی‌توانند با سایر هم‌سن‌وسال‌های خود ارتباط برقرار کنند؛ زیرا از این عادت خود خجالت می‌کشند و از سوی آن‌ها تمسخر می‌شوند. اقدام به‌موقع می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری کند.

  سوگل موسوی  / روزنامه شهرآرا